మూగజీవ భాష

- శంకరనారాయణ

జవం, జీవం ఉన్న భాషగా తెలుగు రాటుతేలడానికి మూగజీవాలను అడ్డంపెట్టుకుని మాట్లాడటమే ప్రధాన కారణమని ఎవరూ పరిశోధించకుండానే తేలిపోయింది. 'ఏమిటయ్యా! ఈ తమాషా?' అని ఎవరయినా అడిగితే- తమాషా నాది కాదు మరాఠీవాడిది అని తెలుగువాడు తిప్పి కొడతాడు. తిప్పితిప్పి కొడతాడు. జంతుతంత్రానికి పెద్దపీట వేసిన పరవస్తు చిన్నయసూరి పంచతంత్రాన్ని ఎవరు చదివినా జై కొడతాడు. తెలుగు సామెతలను నెమరు వేసుకున్నా ఇదే వరస! (నెమరు వేసుకోవడాన్ని పశువులు కదా చేసేది మనుషులు కాదు కదా అన్నా తెలుగుదొర వినడు! నా'మాట' తీరు అంతేనంటాడు.) తెలుగువాడికి కోపమొస్తే ఎదుటివాణ్ని 'అడ్డమైనవాడు' అంటాడు. అడ్డమైనవాడు అంటే పశువు అని తిట్టినట్టు. ఎందుకంటే మనుషులు నిలువుగా ఉంటారు. పశువులు అడ్డంగా ఉంటాయి. ఇదీ సృష్టి రహస్యం. తెలుగువాడు తిట్టినా పొగిడినా మూగజీవాల ప్రస్తావన లేనిదే గడవదు. గాడిద చాకిరి చేస్తున్నానని తన మీద తాను సానుభూతిని ఒలకబోసుకునే తెలుగువాడు ఎదుటివాడి మీద చిందులు వేసేటప్పుడు 'గాడిద కొడకా' అని తిట్టడానికి వెనకాడడు. అంతేకాదు, 'వీడా! నా కొడుకంచు గాడిద ఏడ్చింది'అన్న మాటనూ తన నోటనే పలికిస్తాడు. 'అడ్డగాడిద' అనే తెలుగువాడి తిట్టు ఇంకో భాషలో కనబడదు. దీన్ని అనువాదం చేసే మొనగాడు ఇంకా పుట్టలేదు. ఎవరైనా తనను ఇబ్బంది పెడితే 'నన్ను గాడిదను చేశావు కదయ్యా' అని నిష్ఠూరమాడతాడు. అయినదానికీ, కానిదానికీ గాడిద ఆత్మగౌరవాన్ని దెబ్బతీసే మాటలంటాడు. 'నీవు పాడితే గాడిదలు వస్తా'యని సాటి గాయకుడి మనస్సును గాయపరుస్తాడు. 'సంగీతానికి నేను, సౌందర్యానికి నువ్వు' అని గాడిద ఒంటెతో అంటుందని ఎగతాళి చేస్తాడు. గాడిద మంచిది, అనదు కాబట్టి సరిపోయింది కానీ- 'నేను శ్రావ్యంగా పాడలేనంత మాత్రాన పాటలు వినడానికి రాకూడదా?' అంటే, తెలుగు నవాబు దగ్గర జవాబు లేదు. గాడిదలకు సంగీతం రాకపోయినంత మాత్రాన సాహిత్యమూ తెలియదని ఎగతాళి చేయడం అన్యాయం. 'కొండవీటిలో గాడిద నీవునుం కవివి కాదు కదా అనుమానమయ్యెడిన్‌' అని కవిసార్వభౌముడు శ్రీనాథుడు అంతటివాడు అనడం ఎంత అన్యాయం! గాడిద ఏం పాపం చేసిందని ఇన్ని మాటలు పడాలి? భారత రాజ్యాంగం ముందు మనుషులందరూ సమానమే గానీ తెలుగు భాషారాజ్యాంగంలో గుర్రమూ, గాడిదా సమానం కావు. గుర్రాన్ని గాడిదనూ ఒకే గాట ఉంచవద్దని తెలుగువాడు పదేపదే మొత్తుకుంటాడు. పేచీపెడితే గాడిదగుడ్డు అంటాడు. తనకు ఎవరైనా పాదాభివందనం చేస్తుంటే వచ్చినవాడు వసుదేవుడేమోనని 'విచారిస్తుంటాడు!' గాడిద పరిస్థితి ఇలా ఉంటే 'కుక్క'చావు కుక్కది. తెలుగువాడు కుక్క విశ్వాసవంతమైన జంతువు అని ఒకపక్క పొగుడుతూ, ఇంకోపక్క 'కనకపు సింహాసమున శునకము కూర్చుండబెట్టి' అంటూ రాగాలాపన చేస్తుంటాడు. కుక్కను తంతే డబ్బులు రాలతాయని తెలిసినా సదరు అమాయక జీవిని ఏడిపిస్తుంటాడు. 'కుక్కతోక పట్టుకుని గోదావరి ఈదగలవా?' అని సవాలు విసురుతాడు. వ్యవహారం చెడిపోతే 'కుక్కలు చింపిన విస్తరి' అయిందంటాడు. 'కుక్క గోవు కాదు, కుందేలు పులి కాదు' అని ఈసడిస్తాడు. 'కుక్క తోక వంకరలే' అని ఒక్క ముక్కలో ముక్క చీవాట్లు పెట్టినంత ఘోరంగా ముఖం పెడతాడు. కుక్కను వదలకుండా 'వరస'పెట్టి తిడతాడు. 'ఒసేయ్‌ కుక్కా అంటే ఏమిటే అక్కా' అన్నట్టు ఉందంటాడు తెలుగువాడు. 'చూస్తే చుక్క లేస్తే కుక్క' అని నఖశిఖ పర్యంతం పరిశీలించి చెబుతాడు. 'అవసరం తీరితే అక్క మొగుడు కుక్క' అంటాడు. కుక్కల్నీ విభజించి పాలిస్తాడు. 'మొరిగే కుక్క కరవదు' అంటాడు. చివరకు కుక్కల తిండినీ 'లెక్క' పెడతాడు. కూరలేని తిండి కుక్క తిండి అంటాడు. తెలుగువాడి గొడవ ఒకటి కాదు. 'నక్క జిత్తులు' అంటాడు- 'పాము పగ' అంటాడు. 'నత్త నడక' అంటాడు. 'కోతి చేష్టలు' అంటాడు. భాషతో 'కోతి కొమ్మచ్చి' ఆడతాడు. గిట్టనివాడిది 'కోతి మొహం' అంటాడు. 'అసలే కోతి... కల్లు తాగింది' అని తెలుగువాడు అన్నా, వాడి మీద అభిమానంతో కోతి పరువునష్టం దావా వేయడంలేదు. ఒక్కోసారి కోతిలోనూ పరకాయ ప్రవేశం చేస్తాడు. కోతి పుండు బ్రహ్మరాక్షసి అయిందని బాధపడతాడు. నక్క బావకు ఎన్ని జిత్తులున్నా తెలుగువాడి ఎత్తుల ముందు అది చిత్తు కావలసిందే. 'నక్క ఎక్కడ నాగలోకమెక్కడ?' అని తేల్చి పారేస్తాడు. 'ఈనగాచి నక్కల పాలు చేసినట్లు' అవుతోందని అదోరకండా చూస్తాడు. 'నక్కలు బొక్కలు వెదుకును' అని పద్యం! అయినా అవి ఏం పాపం చేశాయని పద్యం పాడి మరీ దుష్ప్రచారం?

(Eenadu, 18:11:2008)
______________________________

He turned the spotlight on Annamayya

ENCORE

By SRIRAM VENKATKRISHNAN

Commissioned to retrieve the songs of Annamacharya, Rallapalli Ananthakrishna Sarma worked in earnest setting them to tune and publishing volumes.

Sarma was of the view that the sringara compositions of Annamacharya were not being given the same importance as the spiritual.

Annamacharya.

Sixty years ago, the Sri Venkateswara University invited a scholar who had just then retired from the Maharajah’s College in Mysore, to head its Department of Music. The personage, or sage as some would have averred, was the apt choice, for he had not only a sound knowledge of music, but also of Sanskrit, Prakrit, Telugu and Kannada. On coming over, he applied himself to the main task at hand, that of setting to music the songs of Annamacharya, the great composer of Tallapaka. This personality was Rallapalli Ananthakrishna Sarma.

Born on January 23, 1893, at Rallapalli in Anantapur District to Sanskrit and Telugu scholar Karnamadakala Krishnamacharyulu and Alamelumangamma, Sarma was initiated into Sanskrit, Telugu and music by his parents. Resenting unchavriti (ritual alms seeking) he ran away from home at the age of 13. Reaching Mysore, he placed himself under the guardianship of the chief of the Parakala Mutt. Guided by the seer, he studied Sanskrit and Prakrit at the Chamaraja Pathasala and became a master in both languages. He also studied music under the palace vidwans such as Chikka Rama Rao, Bidaram Krishnappa and Karigiri Rao. He could sing and also play the violin and the flute.

Loved teaching

Sound knowledge of music: Rallapalli Ananthakrishna Sarma.

When Sarma was barely 18, his talent in Telugu was noticed by Sir Cattamanchi Ramalinga Reddy, the Principal of the Maharajah’s College, who appointed him Telugu Pundit. His love for teaching and his mastery over his subjects ensured he received the love and affection of his students. During his tenure there, Harikesanallur Muthiah Bhagavatar, though many years his senior, often consulted him on the musical and lyrical aspects of the project that he was then working on – Chamundamba Ashtottara kritis.

Sarma joined the Sri Venkateswara University in 1948. The Tirumala temple authorities had the previous year begun retrieving the songs of Annamacharya that had been stored for centuries on copper plates in the temple. The work was headed by Vetturi Prabhakara Sastry, well-known scholar who passed away. Sarma was then brought on board to head the project. He had first seen some songs of Annamacharya in 1937 and had even then been enamoured of their unique imagination, independent flow of words and variety. Beginning with ‘Alarulu kuriyaga adenade’ which describes the dance of Alamelumanga for the pleasure of Srinivasa, Sarma worked in earnest on the songs, setting them to tune and helping in the publications of volumes seven and eight of Annamacharya’s compositions.

In 1949, the first Vardhanti festival of Annamacharya was celebrated by the Tirumala Tirupati Devasthanam and from then on the demand for the composer’s songs grew. Between 1951 and 56, Sarma brought out five more volumes of Annamacharya’s compositions. He wrote the notation for 108 compositions and 87 of them were published in the Andhra Patrika Weekly.

Sarma continued working on Annamacharya’s compositions long after his retirement in 1962. He was of the view that the sringara (erotic) compositions of Annamacharya were not being given the same importance as the adhyatmic (spiritual) and argued that it was incorrect to associate only Kshetrayya with sringara as a theme. Sarma was in demand as an erudite speaker and also served as Vice-President of the Andhra Pradesh Sangeet Natak Akademi for some time. He wrote prolifically and collections of his writings were brought out as books. In the middle of all this, he also found the time to compose, becoming a fine vaggeyakara, though he rather regrettably did not bother to notate or teach them to his students. To him, they were only expressions of an inner urge.

In 1974, Sarma was conferred Sangita Kalanidhi by the Music Academy, Madras. He took the honour in his stride but it gave an opportunity for the citizens of Madras to meet, observe and listen to a scholar. His speech on the occasion of his being elected to preside over the Music Academy’s annual conference was a fine one, remarkable for its masterly summing up of the music scenario at that time and his arguments in favour of change especially in breaking free from the shackles of tradition.

A Spartan lifestyle saw Sarma remain healthy and active till the very end. He passed away in Bangalore in 1979. By then Annamacharya’s songs had become famous and several including M. Balamuralikrishna and Nedunuri Krishnamurthy had set them to music and were regularly singing them in concerts. That said, it must also be placed on record that it was MS Subbulakshmi’s rendition of them, released as a series of audio cassettes by the TTD that made the songs extremely popular. Sarma lives on, in the songs of Annamcharya that he set to music.

(The author can be contacted at srirambts@gmail.com)

(The Hindu, Friday Review, Chennai Tamil Nadu, 14:11:2008)

_________________________________________